Khi người lao động làm việc với hóa chất, trang bị bảo hộ cá nhân (PPE) được ví như “lớp khiên” bảo vệ cuối cùng, ngăn cách người lao động với các mối nguy hiểm trực tiếp. Tuy nhiên, việc sử dụng PPE không đơn giản chỉ là mặc vào. Một chiếc găng tay sai chất liệu hay một chiếc mặt nạ không đúng loại có thể khiến bạn gặp nguy hiểm hơn là không đeo. Cùng tìm hiểu hướng dẫn sử dụng PPE khi làm việc với hóa chất một cách an toàn và hiệu quả nhất.
Hướng dẫn sử dụng PPE khi làm việc với hóa chất
✨ PPE là gì và tại sao nó quan trọng?
PPE (Personal Protective Equipment) là tất cả các trang thiết bị, dụng cụ mà người lao động mang, mặc, đeo để để phòng ngừa, giảm thiểu tác động của các yếu tố nguy hiểm, có hại trong quá trình lao động.
Một nguyên tắc tối thượng cần nhớ: PPE là biện pháp phòng ngừa CUỐI CÙNG. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp và người lao động phải ưu tiên thực hiện các biện pháp kiểm soát ở cấp độ cao hơn trước, như:
Loại bỏ nguy cơ: Thay thế hóa chất nguy hiểm bằng loại ít nguy hiểm hơn.
Kiểm soát kỹ thuật: Sử dụng các hệ thống thông gió, tủ hút, vách ngăn để cách ly nguồn nguy hiểm.
Kiểm soát hành chính: Thiết lập quy trình làm việc an toàn hóa chất, giảm thời gian tiếp xúc, cảnh báo.
Chỉ khi các biện pháp trên không thể loại bỏ hoàn toàn rủi ro, PPE mới được sử dụng để bảo vệ cá nhân.
✨ Hướng dẫn sử dụng PPE khi làm việc với hoá chất
Đánh giá nguy cơ và lựa chọn PPE phù hợp
Việc lựa chọn sai PPE có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Do đó, bước đánh giá là bắt buộc.
✅ Xác định nguy cơ:
Phân tích loại hóa chất, nồng độ, và các yếu tố nguy hiểm như độc tính, khả năng ăn mòn, bay hơi…
Xem xét môi trường làm việc: không gian kín, thông gió kém, nguy cơ tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Nồng độ bao nhiêu? Khả năng tiếp xúc qua da, mắt, đường hô hấp hay do văng bắn?
✅ Chọn loại PPE phù hợp
Dựa vào kết quả đánh giá, lựa chọn PPE có chỉ số bảo vệ phù hợp:
|
Bộ phận cơ thể |
Loại PPE khuyến nghị |
|
Mắt |
Kính an toàn che chắn 2 bên, bảo hộ chống bắn, chống sương, kháng hóa chất. |
|
Mặt |
Tấm che mặt: Bảo vệ toàn bộ khuôn mặt khỏi bắn tóe. |
|
Tay |
Găng tay chống hóa chất là bắt buộc. Tuyệt đối không dùng găng tay vải hoặc da. Găng tay chống hóa chất làm từ nitrile, PVC, Viton… Luôn tham khảo bảng kháng hóa chất của nhà sản xuất găng tay. |
|
Thân thể |
Quần áo bảo hộ, áo choàng, tạp dề kháng hóa chất (Tyvek, PE…). Tạp dề nhựa PVC hoặc Polyethylene: Dùng cho công việc có nguy cơ văng bắn cao. Áo choàng/Quần áo liền thân dùng một lần (ví dụ: Tyvek): Bảo vệ toàn thân khỏi bụi, hóa chất bắn tóe nhẹ. Quần áo kháng hóa chất chuyên dụng: Dành cho môi trường có nguy cơ cao, tiếp xúc với hóa chất độc hại. |
|
Chân |
Ủng cao su hoặc nhựa kháng hóa chất. Giày bảo hộ lao động có mũi thép và đế chống trượt, chống thấm. |
|
Hô hấp |
Mặt nạ phòng độc, bộ lọc phù hợp với loại hơi/khí nguy hiểm. Mặt nạ lọc bụi (N95, N99): Chỉ bảo vệ khỏi bụi, sương mù, không bảo vệ khỏi hơi khí độc. Mặt nạ phòng độc có hộp lọc (Air Purifying Respirator – APR): Hộp lọc phải được chọn ĐÚNG theo loại hóa chất (hộp lọc màu: A – nâu, B – xám, E – vàng, K – xanh lá…). Thiết bị thở độc lập (Supplied Air Respirator – SAR/SCBA): Dùng trong môi trường thiếu oxy hoặc nồng độ hóa chất rất cao. |
✅ Kiểm tra PPE trước khi sử dụng:
• Nhãn mác rõ ràng, không rách nát.
• Không có vết rách, thủng, biến dạng.
• Đảm bảo mặt nạ và kính còn kín khít, van thở hoạt động tốt.
Hướng dẫn sử dụng PPE khi làm việc với hóa chất
Quy trình mặc PPE đúng cách
Quy trình mặc đồ bảo hộ (PPE)
Thực hiện tại khu vực sạch sẽ, cách xa vị trí con vật ít nhất 5m. Tuân thủ nghiêm ngặt thứ tự sau:
1. Bọc giày: Đi bọc giày bảo hộ. Kiểm tra kỹ để đảm bảo không bị rách.
Nếu không có bọc giày, có thể thay thế bằng ủng cao su và thực hiện vệ sinh, sát trùng sau khi sử dụng.
2. Tạp dề: Mặc tạp dề bảo hộ có tay.
3. Khẩu trang N95: Đeo và điều chỉnh khẩu trang cho vừa khít với khuôn mặt, đảm bảo không có khe hở. Tuyệt đối không kéo khẩu trang xuống cổ hoặc đẩy lên trán trong suốt quá trình làm việc.
4. Bảo vệ mắt/mặt: Đeo kính bảo hộ HOẶC tấm chắn bảo vệ mặt.
5. Găng tay: Đeo 02 lớp găng tay. Kiểm tra xem găng có bị rách không. Nếu phát hiện rách, phải thay thế ngay lập tức.
Quy trình tháo bỏ đồ bảo hộ (PPE)
Toàn bộ bề mặt ngoài của PPE đều có nguy cơ nhiễm khuẩn. Thực hiện tháo bỏ tại khu vực cách ly, cách xa con vật ít nhất 5m. Bỏ tất cả vật phẩm đã sử dụng vào túi đựng rác thải sinh học.
1. Tạp dề: Cởi bỏ tạp dề bảo hộ có tay và bỏ ngay vào túi rác.
2. Bọc giày/Ủng: Tháo bỏ bọc giày, bỏ vào túi rác.
Nếu dùng ủng cao su, cần giặt sạch và ngâm khử trùng ủng trong dung dịch tẩy.
3. Găng tay ngoài: Cởi bỏ lớp găng tay bên ngoài và bỏ vào túi rác.
4. Kính/ Mặt nạ chắn: Tháo kính bảo hộ hoặc tấm chắn mặt, bỏ vào túi rác.
Nếu là kính tái sử dụng, cần khử trùng kỹ bằng dung dịch tẩy.
5. Khẩu trang: Tháo khẩu trang. Lưu ý: Tránh chạm tay vào phần trước khẩu trang và mặt. Bỏ vào túi rác.
6. Găng tay trong: Cởi bỏ lớp găng tay trong cùng và bỏ vào túi rác.
7. Xử lý chất thải: Buộc chặt túi rác thải sinh học.
8. Vệ sinh tay: Vệ sinh tay ngay lập tức bằng dung dịch rửa tay khô chứa cồn (ít nhất 60 – 70%) hoặc nước rửa tay sát khuẩn (ví dụ: Purell).
Nguyên tắc sử dụng PPE khi làm việc với hoá chất
“Đúng loại, Đúng cách”: Không tự ý thay đổi loại PPE đã được chỉ định.
Không cản trở hoạt động: PPE phải vừa vặn, không được quá chật gây khó chịu hoặc quá rộng dễ vướng víu, mắc vào thiết bị.
Không chạm tay đã đeo găng vào mặt hoặc các bề mặt sạch.
Nếu PPE bị hư hỏng hoặc rách trong quá trình làm việc, phải thay thế NGAY LẬP TỨC.
Xem thêm: Hồ sơ an toàn hóa chất mới nhất 2025
Bảo quản PPE sau khi sử dụng
PPE dùng một lần: Phải được vứt bỏ đúng quy định chất thải nguy hại.
PPE tái sử dụng: Làm sạch, khử trùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Bảo quản ở nơi khô ráo, sạch sẽ, tránh ánh nắng trực tiếp.
Lưu trữ:
• Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng và hóa chất bay hơi.
• Không để chung PPE bẩn với PPE sạch.
Sử dụng PPE khi làm việc với hóa chất không phải là một lựa chọn, mà là một yêu cầu bắt buộc và là văn hóa an toàn cần được thấm nhuần trong mỗi người lao động. Việc tuân thủ đúng quy trình lựa chọn, sử dụng và bảo quản PPE không chỉ bảo vệ chính bản thân bạn khỏi những tổn thương trước mắt và lâu dài, mà còn góp phần xây dựng một môi trường làm việc an toàn, chuyên nghiệp và bền vững cho cả tập thể.
Hãy luôn nhớ: An toàn là không thể thương lượng. Hãy trang bị cho mình những kiến thức tốt nhất và tuân thủ hướng dẫn sử dụng PPE khi làm việc với hoá chất để bảo vệ bản thân mỗi ngày.
⚠️ Lưu ý quan trọng
• PPE là biện pháp bảo vệ cuối cùng, không thay thế các biện pháp kỹ thuật, tổ chức.
• Luôn tham khảo SDS (Bảng Dữ Liệu An Toàn Hóa Chất) trước khi làm việc để biết loại PPE cần thiết.
• Nhân viên phải được đào tạo đầy đủ về sử dụng, bảo trì và thay thế PPE định kỳ.
